Pomoc dzieciom w powrocie do normalnego życia

Jak udało się wykorzystać projekt do niesienia pomocy humanitarnej w warunkach wojny?

W pierwszej kolejności musiały zostać zaspokojone najpilniejsze potrzeby ludzi przebywających w obszarach objętych konfliktem. W tym celu DACHSER zapewnił sprawnie funkcjonujący łańcuch logistyczny dla klientów, którzy chcieli zaangażować się w pomoc humanitarną. Umożliwiło to zebranie pakietów pomocy doraźnej z artykułami spożywczymi, higienicznymi, żywnością dla niemowląt i lekami. Produkty przekazane przez klientów DACHSER zostały przetransportowane przez różne oddziały operatora logistycznego w pobliże granicy z Ukrainą, skąd lokalne służby przewiozły je do kraju. Podczas tego procesu DACHSER i Terre des hommes były zawsze w bezpośrednim kontakcie.

Poza takimi usługami logistycznymi, jaka pomoc była możliwa na terenie Ukrainy?

Biorąc pod uwagę skalę zniszczeń w kraju, z około 15 milionami uchodźców, rodzinami rozdzielonymi przez wojnę, dziećmi dotkniętymi traumą wojenną, bardzo szybko zdaliśmy sobie sprawę, że pomoc nie będzie sprintem, ale maratonem. Dlatego w sierpniu 2022 r. uruchomiliśmy projekt mający na celu zapewnienie wsparcia psychospołecznego dzieciom i rodzinom w Ukrainie. Wdrażając go, nawiązaliśmy współpracę z dwiema lokalnymi organizacjami partnerskimi, z których jedna to „Vostok SOS” (tłum. „Wschodnie SOS”). Jest to fundacja non-profit, która powstała z inicjatywy podjętej w 2014 r. w celu pomocy osobom wewnętrznie przesiedlonym z obszarów objętych walkami i okupowanych w regionach Ługańska i Doniecka. Założyciele organizacji znają ten los, bo sami go kiedyś doznali.

Doświadczeni specjaliści od terapii traumy pomagają dzieciom, młodzieży i ich rodzinom radzić sobie ze stresem i urazem psychicznym zarówno indywidualnie, jak i podczas spotkań grupowych. Obszar działania projektu rozciąga się od Dniepru i Lwowa po Czernihów i Winnicę, a w zależności od rozwoju sytuacji dociera także do innych miejsc – czyli wszędzie tam, gdzie rodziny i dzieci szukają pomocy i ochrony przed wojną.

Co robi DACHSER, aby pomóc?

Pomoc finansowa, ale także niematerialne wsparcie, są bezcenne. Po rozpoczęciu wojny DACHSER wystosował wewnętrzny apel o darowizny na rzecz Terre des hommes dla Ukrainy. Odpowiedź akcjonariuszy, kierownictwa i pracowników DACHSER była wręcz niewiarygodna. Do lipca 2022 r. otrzymano około 80 000 EUR. Następnie firma DACHSER podwoiła tę kwotę darowizny. Oznacza to, że można pokryć prawie połowę całkowitych kosztów projektu, co jest naprawdę wspaniałe.

Będąc na miejscu w Ukrainie, miał Pan możliwość zapoznania się z postępami projektu. Jak przebiega realizacja poszczególnych zadań? Jakie wrażenia wyniósł Pan z tej wizyty?

Najważniejsza jest elementarna pomoc dla dzieci i ich rodzin. Udało mi się zorientować, w jaki sposób zorganizowana jest terapia traumy i wsparcie psychospołeczne w przetwarzaniu doświadczeń wojennych oraz wynikających z nich lęków i koszmarów. Ponadto istnieje wsparcie na rzecz podstawowych potrzeb, takich jak bezpieczne przestrzenie, odbudowa szkół i przedszkoli, zajęcia dla młodzieży i zaangażowanie jej w życie społeczne. Co więcej, prowadzona jest dokumentacja naruszeń praw dziecka i działania z zakresu public relations w celu podniesienia świadomości na temat sytuacji dzieci. W tym procesie wiele rąk musi się przeplatać.

Po ponad roku wojny i zniszczeń, z dala od linii frontu znów panuje coś na kształt normalności. Ludzie, których spotkałem w Ukrainie, sprawiali wrażenie bardzo odważnych i pewnych siebie. Realizowane są dostawy energii, żywności i towarów codziennego użytku, a odbudowa zniszczonych domów i infrastruktury jest w toku. Istnieją aplikacje, które dość precyzyjnie ostrzegają przed atakami lotniczymi, dzięki czemu ludzie mogą odpowiednio wcześnie szukać schronienia, na przykład na stacjach metra w dużych miastach. Jednak nie zmienia to faktu, że w tym samym czasie sytuacje zagrożenia życia są na porządku dziennym. Wszystkie obszary wzdłuż frontu są obłożone minami. Społeczeństwo coraz bardziej przyzwyczaja się do tego, że konflikty są sposobem na zwalczanie przemocy. Wydostanie się z tej negatywnej spirali i stworzenie podstaw do wspólnego życia bez przemocy, uprzedzeń i traumy w przyszłości to trudne zadanie, które będzie wymagało wiele cierpliwości.

Co mogą wnieść do projektu lokalni pracownicy?

Dzięki lokalnym organizacjom współpracującym z Terre des hommes mamy dostęp do międzynarodowego zespołu 20 psychoterapeutów w Ukrainie. Specjaliści są dobrze wyszkoleni, najlepiej znają okoliczności, ludzi i ich warunki życia oraz są przyzwyczajeni do sprawnego i pewnego poruszania się w środowisku administracyjnym. Dzięki temu mogą szybko nawiązać kontakt z dziećmi i ich rodzinami. Robią to z pasją i wielkim zaangażowaniem.

Jednym z takich psychologów jest Nadia z Czernihowa. Kiedy spadły pierwsze bomby, miała koronawirusa i nie mogła dostać się do schronu. Tak więc od samego początku na własnej skórze doświadczyła horroru wojny. Dziś zajmuje się między innymi arteterapią, dzięki której dzieci uczą się wyrażać swoje uczucia poprzez malowanie i tworzenie. Jest to dla nich świetna zabawa, która pozwala myśleć o innych rzeczach i daje poczucie bezpieczeństwa. Pozwala to dzieciom uwolnić się od poczucia bezsilności i bycia kontrolowanym przez innych. Przez chwilę nie są obiektem wojny, ale mogą same decydować o tym, co chcą zrobić, co chcą namalować i jakich kolorów użyć. To mały, ale znaczący krok w stronę samodzielnego życia. Nadia wspominała, że niedawno pewne dziecko zapytało ją ze zdumieniem: „Naprawdę nie robi Pani tego dla pieniędzy? Jesteście takimi dobrymi ludźmi!” Powiedziała, że to ją bardzo poruszyło i dało dużo siły, by nie poddawać się w działaniach na rzecz lepszej przyszłości dla tych dzieci.

Jakie przesłanie niesie ze sobą projekt?

Wizyta w Ukrainie pokazała mi, jak ważne jest, aby zapewnić dzieciom, które znalazły się w tej niezwykle trudnej sytuacji odpowiednich perspektyw. Można zauważyć, że to dla nich bardzo ważne, a w szczególności świadomość, że nie są same i zapomniane. Dzieci z Ukrainy doceniają i są wdzięczne za każdą formę pomocy i troskę.